ANOU KOZ PAROL-91: 30 Septam: Zourne Mondial Tradiksion

Lindi 30 Septam, lemond pe selebre Zourne Mondial Tradiksion. Zourne-la finn dekrete dapre dat lamor Jérôme de Stridon, alias Saint Jérôme, ki finn mor le 30 Septam 420, dan Betleem. Saint Jérôme konsidere dan lemond oksidantal kouma patron bann tradikter, gras-a so tradiksion Labib an Latin. Sirtou tradiksion Ansien Testaman depi Ebre, ki li finn fer ant lane 392 ek lane 405 (nou lepok). Tradiksion-la apel “Vulgate” (apartir latin vulgata, ki vedir « rann aksesib, rann piblik») e li finn konsidere par Legliz pandan plizier siek kouma version ofisiel Labib. An  HYPERLINK « http://fr.wikipedia.org/wiki/1456 » \o « 1456 » 1456,  HYPERLINK « http://fr.wikipedia.org/wiki/Johannes_Gutenberg » \o « Johannes Gutenberg » Gutenberg (invanter linprimri) pou fer loner sa tradiksion-la kan li pou fer li vinn premie liv inprime dan Lerop. Pour rann omaz sa Zourne-la, nou pe met prozekter zordi lor sa pratik (ou lar ou displinn) ki nou apel tradiksion. Kom ilstrasion, nou finn swazir pou met an limier, detrwa ti extre bann panse Rabindranath Tagore ki ti pibliye dan Gitanjali an 1912. Orizinalman text-la, ti an Bengali (lang maternel Tagore). Me li’nn fer enn version an Angle an 1912, kan li’nn al Langleter. Lakey ki tradiksion-la finn gagne finn permet Tagore gagn pri Nobel an 1913 (pou gagn enn siek le 14 Novam 2013). Nou konpatriot Bhishmadev Seebaluck finn fer enn version kreol Gitanjali an 2012 e finn pibliye li kot Edision BM Bookcentre. Nou pou les nou bann lekter ki pankor dekouver sa liv-la, apresie par zotmem rises panse Tagore ek plim Bhishmadev Seebaluck an Kreol. Me avan, nou pou fer enn poz-reflexion lor lexersis tradiksion limem, ki Shameem Oozeerally finn prepare pou nou.
    
Ki ete tradiksion? (Shameem Oozeerally, MIE)
Kan nou pe koz tradiksion, dan enn fason zeneral, nou pe fer referans pasaz enn text depi enn lang A ziska enn lang B. Dan sa ka-la, lang A vinn lang sours ek lang B vinn lang sib. Enn lot laspe ki konsern tradiksion, se ki li met an relasion omwin de lang ek de kiltir. Parfwa, ousi ena inplikasion de lepok diferan.
An prinsip, enn tradiksion reprezant enn text orizinal, ki nou apel text depar (ou text demaraz). Dan sa ka-la, ena enn degre ekivalans, mem si nou pa kapav koz enn ekivalans strikt ant de lang. Depi lontan, konsep tradiksion finn baze lor bann opozision ant “fidelite ek text orizinal” kont “liberte tradikter pou adapte”.  Me ena “fidelite  lor plan formel” ki opoze ek “fidelite dan lespriek sinifikasion, intansionel ou non, enn text”.
Ziska ler, tradiksion finn res enn aktivite fondamantalman imin. Me finn ena ousi bann tantativ otomatizasion ek informatizasion tradiksion, setadir kot servi ordinater kouma enn sipor pou tradiksion imin. Azordi, par exanp, ena « Google translate » ki enn moter tradiksion online e ki tou dimounn kapav servi.
Tradiksion pran kont enn bann kontrint kouma kontext ek gramer, pou fasilit konpreansion pou bann dimounn ki pa ena enn konesans lang sours, e ki pena mem kiltir. Prosesis tradiksion ena enn doub inplikasion: tradikter-la pa zis bizin metriz lang sours me ousi lang sib. Enn bon tradikter pa zis ena bann bon konpetans lingwistik; li ousi ena vizion enn ekrivin, enn analist, enn zournalis, etc. Pou bann tradiksion teknik, li bizin ena enn bon metriz bann zargon teknik dan toule-de lang.

- Publicité -
EN CONTINU

l'édition du jour

- Publicité -