« KOUR LIR EK EKRIR KREOL MORISIEN »

« Gro-plan lor Kour fondasion atraver lexperyans bann premie partisipan » par YANNICK BOSQUET ek CHRISTINA CHAN-MEETOO, Liniversite Moris

- Publicité -

 

Le 7 Me 2022, dan enn lasal kour dan Liniversite Moris, enn group dimounn finn zwenn pou premie fwa pou pran depar enn lavantir. Sakenn dan so kote ti pe viv sa moman-la avek so bann prop kestionnman ek zot tou ti dan expektativ enn zafer nouvo, enn zafer diferan. Sa zour-la, premie kour “Lir ek Ekrir Kreol Morisien” finn koumanse avek enn kolaborasion inedi ek istorik ant kat institision: Akademi Kreol Repiblik Moris (AKRM), Liniversite Moris (UoM), Mauritius Institute of Education (MIE) ek Creole Speaking Union (CSU). Lobzektif ti sinp: fer piblik morisien gagn akse avek bann konesans lor ek dan Kreol Morisien par enn « Kour fondasion » ki finn asire par Arnaud Carpooran, Yani Maury ek Gaëlle Bass. 43 partisipan avek bann profil diferan (fonksioner, ansegnan, etidian, zournalis, kominikan, artist, pret, etc.) finn reini (online ek an fas-a-fas) pandan 5 semenn pou aprann me ousi pou partisip dan bann esanz bien anrisisan. Nou donn detrwa ladan laparol zordi pou fer enn premie bilan zot lexperyans.

Yannick Bosquet

DAARKA (Ryan Krishna Appadoo), artist angaze

“Pli for”, ala kouma mo santi mwa apre sa kour-la. Mo santi mwa grandi, kouma enn poet, ekrivin ek enn artist ki pe promouvwar lang Kreol depi enn ta banane. Aster, mo pou kontinie fer li, me avek enn konesans ek enn konsians pli ris, parski mo finn resi konn bann konba ki finn amene depi François Chrestien ek Charles Baissac. Mo ena rekonesans ousi; mo finn gagn lasans poz mo bann kestion, eklersi mo bann dout ek sirtou realize ki mo form parti enn dinamik ki pe (re)donn laglwar ek loner enn lang ki propaz tou kalite kouler, parey kouma so pei.

Jasmine Armoogum, ansegnan

Kan mo ti Liniversite, mo pa finn gagn lokazion pou swiv kour Kreol e mo ti konsider sa kouma enn mank. Kan mo finn aprann ki pe ofer kour Kreol, mo pa finn ezite pou sot lor sa lokazion-la. Mo pa regrete parski mo finn aprann boukou ek mo finn realize kouma lang kreol li bien ris. Kour lor lortograf ti bien intersan avek boukou partaz. Mo espere ki mo gagn lokazion met seki mo finn aprann an pratik.

Urvashi Babajee, ekrivin ek Research Assistant

Sa kour-la finn permet mwa aprann kouma lang kreol finn pran nesans, me osi bann teori, bann resers ek bann letid siantifik ki finn fer lor li. Mo ena enn panse spesial pou tou bann dimounn ki finn fer Kreol Morisien vinn enn lang vivan. Sa finn ousi amenn boukou reflexion. Lang kreol se enn lang ki mo finn touzour koze depi mo tipti, ek mo panse li inportan pou nou propaz li. Mo santi mwa fier dan boukou laspe kan mo koz li, parski li enn lang ki inik, ki for, ki ena boukou matirite.

Kathleen Beesoon, Culture Officer, Minister Ar ek Patrimwann Kiltirel

Kour Fondasion Kreol Morisien ti enn lexperyans vremen intans, ris ek profon pou mwa. Mo finn pran konsians ki aprann langaz Kreol Morisien, se osi aprann davantaz lor kiltir ek zistwar mo ti lil Moris. Langaz Kreol finn fer mwa renwe avek mo lidantite morisien ek konpran ankor plis valer miltikitirel lepep morisien.

 

Joanne Brique Sheik Amamode, ansegnan, kolez Imperial

Depi ki mo ti etidian liniversite, mo ti touzour pasione par lang kreol, me sa lepok-la pa ti ankor ena kour Kreol. Se enn gran privilez ki mo’nn resi fer parti bann partisipan ki finn swiv sa kour-la pou premie fwa. Li pa ti zis enn kour akademik kot abord bann regleman ek konvansion, li finn osi amenn mwa modifie mo regar lor langaz kreol antan ki Morisien.

Pillay Nagamootoo Jagambrum, Lecturer, MIE

Mo finn touzour fier ki Kreol mo lang maternel ek depi kolez mo pasione par sa lang-la. Mem si mo ti pe ekrir bann poem an Kreol, zame mo ti gagn lasans aprann ekrir Kreol dan enn fason formel. Avek sa kour-la, mo trouve mo pli ekipe ek konfian pou ekrir. Li osi interesan pou trouve ki ena mem bann etranze ki pe aprann Kreol. Mo finn osi apresie sa respe ki ti ena ant bann ki ti pe swiv kour. Mo ti pou bien kontan ki sa kour-la kontinie pou donn lezot lasans aprann.

Christelle Lebrasse, News/ Senior News Editor, MBC

Antan ki enn Morisien, mo ti pe gagn onte parski mo ti ena enn febles akoz mo pa ti pe konn ekrir Kreol Morisien. Depi trwa lane mo pe fer enn lemision ki apel “Lir – ekrir Kreol Morisien” e mo ti pe atann avek inpasians kan pou ena enn kour pou gran piblik kapav aprann ekrir. Azordi mo santi mwa plis dan posibilite ekrir mo bann text bien dapre grafi ofisiel ek mo pe sey konstrir bann fraz par momem. Antan ki enn dimoun ki travay dan media, pou mwa se enn laswit normal.

Sandhya Puttyah Jugnauth, Principal Culture Officer, Minister Ar ek Patrimwann Kiltirel

Kan ti apros mwa pou al swiv kour Kreol, mo ti trouv sa bet. Mo ti panse ki si mo koz Kreol e ki li mo lang maternel, kifer mo bizin al swiv enn kour? Azordi, mo kontan  mo kapav dir ki sa kour-la finn donn mwa enn nouvo perspektiv lor lang-la. Kreol ena enn leritaz bien ris, li enn parti inportan nou patrimwann. Li pa enn badinaz, ni li enn dilo disik. Kouma tou langaz, li ena so kategori gramatikal, so form ekri, enn lortograf pou limem! Bizin aprann mem pou kone sa! Mo pa pou ezite sit Marcus Garvey (ki mo finn esey tradir): “Enn pep ki pa konn listwar so pase, so lorizinn ek so kiltir, li parey kouma enn pie ki pena rasinn”.

Jevin Seebundhun, etidian 

Langaz enn eleman esansiel pou kominike ant nou ek sak langaz ena so valer ek linportans. Antan ki enn partisipan premie kour Kreol Morisien, mo konsian ki mo finn rant dan listwar mo langaz. Mo finn dekouver lorizinn lang Kreol ek mo finn partaz sa konesans-la dan mo lantouraz. Li osi fer mwa mazinn parol sante Kaya, “Mo pep so rasinn pe brile” akoz si nou, bann zenn, nou pa montre lintere pou nou kiltir, nou ena risk perdi sa trezor-la. Si nou kapav aprann bann lezot langaz avek enn sertin fierte, nou bizin kapav konn nou prop langaz avek mem lenerzi.

- Publicité -
EN CONTINU

l'édition du jour

- Publicité -