PROF. ARNAUD CARPOORAN
Dan edision Anou Koz Parol zordi, nou finn invit trwa madam partaz avek nou detrwa laspe zot karyer; enn karyer ki partaz sakenn enn mem doub partikilarite. Zot anmemtan bann personalite intelektiel ki frekant milie akademik ek/ou iniversiter ek bann artis, sakenn dan zot domenn partikilie, ki nou pou al dekouver, enn par enn. Nou trwa invite zordi ena pou nom: Dr Mylène Lecoq-Bamboche (MLB), Kimberly Oxide (KO) ek Melanie Pérès (MP).
1. Rapidman, kouma ou ti pou swete dimounn prezant ou?
MP: Mo apel Melanie Pérès. Mo alafwa enn artis pliri-disipliner ek enn manb aktif dan sekter ledikasion pou valorizasion ek lansegnman langaz Kreol Morisien. Lor plan artistik, mo enn santez, kot mo sant mo bann prop text, ek ousi enn romansier avek de roman ki finn deza pibliye an Kreol Morisien zisk ler (Tigann, 2016 ek Bouke Fler kann, 2023). Mo fer ousi komedi (Tigann finn ousi konn enn sikse dan so form Komedi Mizikal), ek voix-off dan Moris ek andeor. Mo pasion pou literatir finn pous mwa ousi ekrir ousi bann pies teat ek mont bann miz-an-senn dan Moris ek Larenion. Pou fini, mo arive ousi ekrir bann kont ki bien souvan sorti depi form liv pou rant dan format odio-viziel. Lor plan akademik, mo finn etidie langaz ek kiltir kreol dan Moris (BA (Hons) French and Creole Studies) ek dan Larenion e zordi mo ansegne, mo prepar ek koriz bann papie lexame nasional pou Moris, Rodrig ek Agalega.
MLB: Mo apel Mylene Lecoq-Bamboche. Mo enn Dokter an Psikolozi, size ki mo ansegne Liniversite Moris antan ki Lecturer. Mo ousi enn mizisienn ek Band Leader group Kreol Jazz Pioneers.
KO: Kimberly Oxide, doktorant, UoM. Pou lemoman, mo tez samem mo priorite. Apre, ena bann lezot kasket ki mo ena, me tou bann aktivite profesionel ki mo fer zot konplemanter. Ki li dan ladans, dan lamizik, dan liniversite, oubien mem dan antreprenarya, mo tez doktora permet mwa resantre mo lenerzi lor bann obzektif ki mo ena dan mo lavi profesionel ek personel.
2. Eski li fasil konsilie ou aktivite artistik ek ou travay lor plan akademik?
MLB: Malgre lefet ki dimounn souvan konsider lemond artistik ek lemond akademik kouma de domenn distink, pou mwa, term “akademik” kouver boukou domenn ek disiplinn, inklian lar ek lamizik. Enn artist, li pratik so disiplinn, kouma enn siantifik pratik seki pou li. Toule-de bien konsiliab kan nou get zot atraver sa griy-la. Mo panse ki tou seki nou fer, nou fer li par pasion e ki se sa ki port nou, kili dan Akademia ouswa Lamizik. Bann difikilte trouv dan persepsion dimounn. Se lezot dimounn ki ena tandans ferm nou dan bann kategori spesifik.
KO: Li pa forseman fasil pou konsilie sa 2 aktivite-la, sirtou si toule-de pratike antan ki profesion, me li pa inposib. Mo panse seki pli difisil, li vinn lor aksepte sakrifis ki sa inplike. Ena bann moman kot pa kapav akord toule de aktivite mem kantite letan. Apepre 2 an apre ki ti finn inskrir pou mo doktora, mo finn bizin diminie ladans, ki li anterm travay oubien bann kour ladans ki mo ti pe swiv preske toulezour.
MP: Dan toule de ka, se enn travay ki demann pasians, determinasion ek kouraz pou resi. Tou depann lor volonte ek zefor ki ou mete dan akonplisman enn travay artistik ouswa enn piblikasion akademik. Sakenn demann enn letan spesifik pou li ariv ziska matirite.
3. Dapre ou, dan ki fason liniver akademik ek lemond artistik kapav sakenn ranforsi so kamarad?
KO: Mo parkour finn permet mwa get zot kouma de domenn konplemanter! Mo ti dabor dan lemond ladans antan ki praktisienn. Apre, mo finn fer mo disertasion liniversite lor enn analiz ki axe lor sosiolingwistik ladans. Par laswit, mo finn anvi elarzi mo perspektiv ek fer enn tez lor role k plas bann lang dan bann diferan indistri kiltirel Moris, atraver observasion spektak-vivan ek lamizik. Sa finn amenn mwa servi mo lexperyans antan ki enn aktris kiltirel pou koumans enn travay baze lor lemond lamizik, me avek laksan lor resers ek devlopman. Donk, mo konsidre ki mo 3 kasket, praktisienn onivo ladans, serser onivo akademik ek aktris kiltirel, zot konplemanter!
MLB: Mo panse ki, atraver bann resers kot servi bann metod kreatif, lemond akademik kapav kontribie pou fer lemond artistik etablir li inpe plis antan ki enn domenn kot ena profesionalizasion. Sa kapav kontribie pou ki dimounn ki evolie dan sa domenn-la, kapav gagn enn stati profesionel kouma toule zot domenn. Dan lot kote, nou kone ki lar deza rekonet kouma enn zouti ki kontribie lor devlopman personel enn dimounn. Li enn anti-stres ek li mem kiratif, e sa kapav an retour ed ninport ki parmi nou dan nou lavi profesionel. Donk toule de lemond definitivman kapav ed so kamarad.
MP: Dan mo sitiasion, sa de lemond-la konplemanter. Sak letap mo lavi finn konsolid zot lien. Dan enn premie tan, mo finn grandi dan enn fami artis ki finn touzour konsider ledikasion kouma enn priorite. Avek letan, pouse par enn lanvi pou dekouver mo lidantite, mo finn swazir pou aprann Kreol Morisien ek dekouver tou so bann faset lingwistik, literer ek kiltirel. Anfin, avek bann konesans ki mo finn akerir, mo finn inplemant li dan mo lar pou donn matier ek striktir bann pies teat, bann roman, bann kont ek bann sante. Se enn manier pou mwa, pou zwe avek bann metafor, bann sonorite ek bann santiman ki viv atraver bann mo.
4. Ki bann louvertir ou finn gagne personelman avek sa 2 kasket-la?
MP: Sa permet plizier institision avek ki mo kolabore, ki li lokal ou etranze, pran konsians linpakt ki lemond akademik kapav ena lor lemond artistik ek vis-versa. Zordi, gras-a sa de kasket-la, mo kapav reprezant mo pei, so langaz, so lar ek so kiltir partou atraver lemond. Pou reponn bann dimounn ki dir: « Ki serti aprann Kreol dan lekol ? Kot pou ale ar sa? » Abe ala li la: kapav fer letour lemond avek li, si ou ena kouraz pou viz pli lwin.
KO: Mo rapel ki kan mo ti koumans mo tez, mo direktris ti dir mwa: “Ou konsian ki ou pe kree ou karyer la?”. Depi, sa finn res dan mo latet. Mo ena linpresion ki mo finn koumans fer seki mo ti touletan anvi fer: “Etablir enn pon ant sa 2 lemond-la”. Lefet ki mo ena enn lipie dan sekter piblik, enn lot dan sekter prive ek enn lot dan antreprenarya – avek diferan kasket –, sa finn fer mwa gagn bann louvertir dan diferan sekter zisteman parski mo an kontakt avek 2 lemond ki paret an-aparans, inkonpatib.
MLB: Mo finn gagn lokasion prezant mo bann resers an psikolozi lokalman ek andeor ek ousi partisip dan bann evennman artistik lokal ek internasional. Toule de kasket konstrir enn networking extra interesan pou bann proze fitir dan toule de domenn. Asterla, mo sirtou swete ki atraver toule de kasket, mo kapav kontribie pou konstrir enn sosiete pli zis ki met limin dan sant so bann preokipasion.
5. Ki konsey ou ti pou donn bann dimounn ki interese alafwa dan lemond akademik ek dan lemond artistik?
MLB: Rapel ki toule de domenn exiz disiplinn, organizasion ek enn sipor familial ou relasionel. Li ousi inportan antour nou avek enn networking bienveyan ki kapav ede ek servi kouma gid dan nou bann proze. Me pli inportan ki tou, bizin ena volonte ek lanbision pou fer toule-de ek sirtou met nou laper enn kote.
MP: Pa per pou relie sa de lemond-la pou kapav devlop tou ou bann konpetans. Bizin zis ena volonte ek disiplinn dan seki ou fer. Sakenn dan sa de lemond-la demann enn letan konsekan ek boukou sakrifis. Li koumadir ou finn deside pou pran avion pou fer letour lemond. Ena enn moman preparasion kot bizin ranpli bagaz avek bann konesans ki ou finn akerir. Ena depar, kot ou bizin ena kouraz pou anbarke ou pou defann ou bann konviksion. Ena ousi bann eskal, kot ou pou zwenn bann dimounn ek bann kiltir ki pou nouri ou vwayaz ek ou parkour. Anfin, pou ena enn kantite destinasion parski pou ena enn liniver posibilite ki pou ouver devan ou, kot ou pou gagn lokazion pou mark listwar.
KO: Li inportan res konsian ki ena moman kot pa kapav fer tou dan mem lanpler ek akord zot mem kantite letan. Si zot pe anvi fer bann letid pouse, samem bizin vinn priorite, e li enn swa ki bizin fer. Avek letan stabilite vini. Li vo lapenn zet lekor dan gran delo ek debat ziska konn naze. Personelman, mo ankor dan faz pe debat…e mo anvi konn naze.
